Op de goede weg met migratie en veiligheid

In de publieke discussie over de huidige vluchtelingengolf zijn migratie en veiligheid onlosmakelijk met elkaar verbonden: begrip en mededogen, praktische bezwaren en angst voor terrorisme strijden om voorrang. Ook in het Europees parlement zijn asielbeleid, bewaking van de buitengrenzen en interne veiligheid belangrijke thema’s.

De Europese lidstaten kunnen voor financiële ondersteuning bij de aanpak van de veiligheids- en migratieproblematiek een beroep doen op het Asiel, Migratie en Integratiefonds (AMIF) en het Fonds voor de Interne Veiligheid (ISF). De subsidiegelden zijn bedoeld voor projecten die bijdragen aan een beter asiel-, integratie- en terugkeerbeleid en een veiliger Nederland en Europa.

Breed spectrum aan projecten

In Nederland werden er, halverwege de programmaperiode 2014-2020, veertig projecten financieel ondersteund vanuit AMIF en ISF. “De programma’s financieren een breed spectrum aan projecten en activiteiten: van een efficiëntere internationale uitwisseling van passagiersgegevens tot aan het betrekken van wijkbewoners bij de participatie van migranten”, vertelt Maddy Craenen, senior adviseur bij de Verantwoordelijke Autoriteit die de fondsen beheert. “Vanuit het AMIF ondersteunen we onder andere het COA bij het verbeteren van de speel- en leefomgeving in azc’s. Ook subsidiëren we het project Eigen-Wijs van VluchtelingenWerk Nederland, dat met muziek- en voorlichtingslessen op azc-scholen het zelfvertrouwen van de leerlingen vergroot. Maar ook voor integratie en terugkeer zijn mooie projecten opgezet. Zo helpt Stichting WereldWijd mensen bij terugkeer naar het land van herkomst door ze materialen en gereedschappen mee te geven waarmee ze een klein bedrijfje kunnen starten.”

Onder Interne Veiligheid vallen voornamelijk projecten uitgevoerd door de overheid zoals de IND met het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Koninklijke Marechaussee en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. Craenen: “Die laatste ontwikkelde bijvoorbeeld een digitale omgeving waarin Europese partners scenario’s oefenen om in crisissituaties de vitale infrastructuur te waarborgen: bruggen en wegen, maar ook elektriciteit, drinkwatervoorziening en digitale verbindingen.”

Tussentijdse evaluatie

ERAC verzorgde, in samenwerking met partner Baker Tilly Berk, de verplichte tussentijdse evaluatie van de uitvoering van AMIF en ISF in Nederland. Ze onderzocht onder meer de effectiviteit, (kosten)efficiëntie en relevantie van beide programma’s. Ook is gekeken naar hoe de administratieve last wordt ervaren door de projecteigenaren en wat de bijdrage van het programma is op nationaal én Europees niveau. “Onze strategie is Europese regelgeving te implementeren met Europese middelen, maar daarbij ook te letten op ‘good practice’: oplossingen die ook voor andere lidstaten bruikbaar zijn”, aldus Craenen.

Craenen is tevreden over de uitkomsten van het onderzoek. “We zitten op de goede weg bij de uitvoering van onze nationale programma’s. Uiteraard zijn er zaken naar voren gekomen die aandacht behoeven. Zo willen we de administratieve last verminderen, omdat de eindbegunstigden die als hoog ervaren. De belangrijkste conclusie is echter dat we projecten steunen die bijdragen aan onze strategie en doelstellingen. De migratie- en veiligheidsfondsen worden immers bekostigd met belastinggeld, dat moeten we nuttig besteden.”

De impact van ERAC

ERAC en Baker Tilly Berk voerden de tussentijdse evaluatie voor AMIF en ISF uit in het najaar van 2017. De evaluatie bestond uit deskresearch, interviews met beleidsmedewerkers en projecteigenaren, en een schriftelijke enquête onder alle (veertig) projecteigenaren. Maddy Craenen: “De evaluatie moest in een bijzonder kort tijdsbestek plaatsvinden. ERAC is hierin zeer nauwgezet te werk gegaan. Ze hebben zich de inhoud van de actuele migratie- en veiligheidsfondsen snel eigen gemaakt en de gehele planning, organisatie en uitvoering voor hun rekening genomen. In juni 2018 organiseert de Verantwoordelijke Autoriteit een AMIF/ISF-evenement waarin we aandacht besteden aan de evaluaties en vooruitkijken, naar de resterende programmaperiode en daarna. Ook daar heeft ERAC een bijdrage in.”