ERAC duikt in materie voor subsidieaanvragen ET Pathfinder

De Einstein Telescope (ET) is een geavanceerde en ultragevoelige detector die over zo’n tien jaar zwaartekrachtgolven uit het heelal gaat detecteren. In Maastricht verrijst nu een laboratorium dat de benodigde technieken test: ET Pathfinder. ERAC-adviseur Bart van Duyl schreef hier een succesvolle subsidieaanvraag voor. Daarnaast hielp hij mee met het maken van belangrijke strategische beslissingen.

Allereerst: wat is de Einstein Telescope?
“Albert Einstein heeft ooit beredeneerd dat zwaartekrachtgolven bestaan. Een paar jaar geleden is deze theorie pas echt bewezen. Een doorbraak in de natuur- en sterrenkunde, want hierdoor kunnen we meer te weten komen over het heelal. De Einstein Telescope gaat ons helpen deze zwaartekrachtgolven te meten.”

Zwaartekrachtgolven, wat zijn dat?
“Zwaartekrachtgolven zijn een verandering in de kromming van de ruimtetijd, Dit zijn simpel gezegd golven die ontstaan wanneer bijvoorbeeld twee zwarte gaten tot botsing komen. Deze golven vervormen de ruimte en zijn alleen te meten met geavanceerde apparatuur, zoals de Einstein Telescope.”

Waar komt deze telescoop te staan?
“Onderzoekers hebben drie locaties in Europa gevonden die geschikt zijn voor de bouw van de telescoop. Zuid-Limburg is daar een van, want daar worden weinig trillingen in de grond gemeten.”

En wat is ET Pathfinder dan precies?
“Voordat de Einstein Telescope er komt, wordt er eerst een testopstelling gebouwd: de ET Pathfinder. Dit is een high-tech lab om de nieuwste technieken te testen en te ontwikkelen.”

Wat maakt dit project zo impactvol?
“Met ET Pathfinder wordt een directe bijdrage geleverd aan de wetenschappelijke positie van de regio. Als de Einstein Telescope volgt, dan is de wetenschappelijke en economische impact daarvan vergelijkbaar met het bouwen van Cern!”

Hoe is ERAC betrokken bij dit project?
“NIKHEF is de opdrachtgever en schakelde ons in om structuur in het project te brengen en om ervoor te zorgen dat het project financierbaar is. Als coördinator van het project nam ik samen met de klant grote beslissingen. Om het project te financieren en naar Zuid-Limburg te halen, heb ik de ingewikkelde materie vertaald naar een begrijpelijke subsidieaanvraag voor het Interreg Vlaanderen-Nederland-programma.”

Wat was de grootste uitdaging in dit project?
“Een verzoek voor Europese financiering moet kloppen én begrijpelijk zijn. De wetenschapper moet er achter staan én de evaluator van het project moet de value for money erin zien. Gaaf om mee te mogen werken aan zo’n baanbrekend initiatief, met topwetenschappers die op mijn financiering-expertise vertrouwen. Het is ook een eer dat ze mij persoonlijk hebben gevraagd om mee te denken met twee andere initiatieven rondom dit project!”